Ορίζεται ως η αποφυγή ή/και η πεισματική άρνηση δοκιμής νέων τροφών. Τα παιδιά φοβούνται να δοκιμάσουν κάποια νέα τροφή με αποτέλεσμα να επιτρέπουν στον εαυτό τους την κατανάλωση συγκεκριμένων και γνώριμων φαγητών. Αυτό το φαινόμενο συνήθως παρατηρείται σε παιδιά ηλικίας 2-6 χρονών και έχει εξηγηθεί ως η φυσιολογική εξελικτική διαδικασία που βιώνει η πλειοψηφία των ανθρώπων. Κατά την περίοδο που τα παιδιά ανεξαρτητοποιούνται, ο μηχανισμός αυτός εξελίσσεται ούτως ώστε να τα προφυλάξει από την κατανάλωση φαγητών που μπορεί να περιέχουν τοξικές ή και δηλητηριώδεις ουσίες. Παρόλα αυτά οι γονείς ανησυχούν αφού βλέπουν το παιδί τους να γίνεται επιλεκτικό και ασκούν πίεση, η οποία συνεπώς φέρνει τα αντίθετα αποτελέσματα όπως για παράδειγμα το φόβο.
Τα τελευταία χρόνια οι έρευνες έχουν καταλήξει σε αμέτρητους τρόπους αντιμετώπισης της τροφικής νεοφοβίας. Σημαντικό είναι να προσφέρετε το καινούριο φαγητό στο παιδί συχνά αγνοώντας την άρνησή του για κατανάλωση ενώ ταυτόχρονα να αποφύγετε να πιέσετε το παιδί να καταναλώσει το συγκεκριμένο φαγητό. Θα ήταν καλά να μη διαπραγματεύεστε την κατανάλωση του καινούριου τροφίμου και να μην επικρίνετε την κακή συμπεριφορά του παιδιού κατά την διάρκεια του γεύματος. Απλά παρουσιάστε το στο πιάτο μαζί με φαγητά αποδεκτά από το παιδί και δώστε τον απαραίτητο χρόνο. Επανειλημμένες έρευνες έδειξαν ότι ένα καινούριο φαγητό ίσως χρειαστεί να εκτεθεί στο παιδί μέχρι και 15 φορές για να γίνει αποδεκτό. Οι ερευνητές ωστόσο επισήμαναν ότι η συνεχής προσθήκη καινούριων φαγητών στη διατροφή του παιδιού, οδηγεί ανεπιφύλακτα στη μείωση των αναγκαίων φορών έκθεσης του τροφίμου. Κύριος στόχος της επανάληψης είναι το καινούριο τρόφιμο να πάψει να είναι «νέο» προς το παιδί αλλά να γίνει αποδεκτό τόσο οπτικά όσο και γευστικά.
Μπορείτε επίσης να δοκιμάσετε διαφορετικούς τρόπους παρουσίασης του καινούριου τροφίμου κάθε φορά. Κόψτε τα φρούτα και τα λαχανικά σε διάφορα σχήματα ή δημιουργήστε ένα πολύχρωμο πιάτο. Μετατρέψτε την ώρα του φαγητού σε παιχνίδι και δώστε την ευκαιρία στα παιδιά να αγγίξουν, να παρατηρήσουν και να γευτούν καινούρια φαγητά. Προσπαθήστε να διατηρήσετε μια ευχάριστη ατμόσφαιρα. Μπορείτε ακόμα να ενθαρρύνετε τα παιδιά να σας συνοδεύσουν στην υπεραγορά, να τους δείξετε διάφορα τρόφιμα, να προετοιμάσετε το φαγητό αλλά ακόμα και να μαγειρέψετε μαζί. Αυτή η επαφή θα επηρεάσει θετικά την αντίληψη των παιδιών για συγκεκριμένα τρόφιμα.
Προσπαθήστε να κτίσετε μια σωστή σχέση επικοινωνίας με το παιδί σας και συζητείστε μαζί του αφήνοντας το να σας εξηγήσει τι δεν του αρέσει και αρνείται να καταναλώσει συγκεκριμένα φαγητά. Δώστε του την ευκαιρία να σας αναφέρει οποιαδήποτε ανησυχία ή φόβο που ενδεχομένως να υπάρχει.
Να θυμάστε ότι πάντα υπάρχουν λύσεις γι’αυτό δεν χρειάζεται να απογοητεύεστε και να χάνετε την υπομονή σας. Οι καυγάδες, οι τιμωρίες και η ανησυχία για τη σωστή ανάπτυξη του παιδιού δυσκολεύουν την προσπάθειά σας ενώ αντιθέτως η υιοθέτηση σωστών και έξυπνων πρακτικών θα βοηθήσει τα παιδιά να ξεπεράσουν το μεταβατικό στάδιο ανώδυνα.
Συμβουλή μου είναι να σερβίρετε το ίδιο φαγητό σε όλη την οικογένεια και να μην ξεχνάτε ότι πρότυπο του παιδιού σας είστε εσείς. Για παράδειγμα, μην περιμένετε από το παιδί να καταναλώσει λαχανικά και φρούτα αν εσείς οι ίδιοι αποφεύγεται την κατανάλωση τους. Άλλωστε πολλές μελέτες υποστηρίζουν ότι η διαμόρφωση σωστών διατροφικών συνηθειών πρέπει να ξεκινάει από μικρή ηλικία.
Έλενα Αλετράρη BSc, MSc, MBA
Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, Τεχνολόγος Τροφίμων